Foundation yeni Amerikan bilim kurgu dizisidir. Isaac Asimov’un aynı adlı kitabından ekrana uyarlanmıştır. Yapım şirketi Skydance Media, yapımcılar David S. Goyer; David Ellison; Dana Goldberg; Marcy Ross; Robyn Asimov olup dizi Apple TV + için çekilmiştir.
Foundation (Vakıf) Eseri Hakkında
“Foundation” (dilimize Vakıf olarak çevrilmiştir) serisi Amerikalı Rus yazar Isaac Asimov‘un yedi bilim kurgu romanınından oluşan bir seridir. Seri ilk başta üç kitaptan oluşuyordu, sonradan 4 kitap daha yazıldı, bunlardan ikisi tarif edilen dünyanın kronolojisinden oluşmaktadır. 1966 yılında üçlemeye “Tüm Zamanların En İyi Fantastik Serisi” dalında özel Hugo Ödülü verildi. Seri ayrıca “Locus” dergisinin okurları tarafından tüm zamanların en iyi on bilim kurgu romanı listesine dahil edildi.
Foundation’da olaylar tüm Samanyolu boyunca uzanan bir süper devlet olan Galaktik İmparatorluğu’nda başlar. Matematikçi Seldon geliştirdiği “psikotarih” bilimini kullanarak, İmparatorluğun yaklaşmakta olan çöküşünü ve karanlık çağların başlayacağını tahmin ediyor. Seldon Vakıf’ı yaratır. Vakıf medeniyeti koruması ve canlandırması gereken bir organizasyondur.
Ana üçleme İngiliz tarihçi Edward Gibbon tarafından yazılıp popüler olan olan “Roma İmparatorluğu’nun Gerileyiş ve Çöküş Tarihi” (1776-1788) çalışmasını örnek almıştır.
Sonraki romanlarda Asimov Vakıf’ın dünyasını Trantor İmparatorluğu ve pozitron robotları hakkındaki diğer çalışma döngülerine bağladı. “Vakıf Evreni” 20 bin yıldan fazla insanlık tarihini kapsar ve 14 roman ve çok sayıda hikaye içerir.
Isaac Asimov’un ölümünden sonra, diğer yazarlar ek bir üçleme yazdılar. G. Benford, 1997’de “Foundation’s Fear”, 1998’de Greg Beer “Foundation and Chaos”, ve David Brin 1999 yılında “Foundation’s Triumph” kitaplarını yazdı.
Bu kitapların herhangi bir modern bilim kurgu filmini yıkıp geçecek her şeye sahip olduğunu görebiliriz.
Foundation (Vakıf)’ın Konusu
Onüçüncü binyıla hoş geldiniz! Günlerden birinde Galaktik İmparatorluğu’nun bir sakini olan Hari Seldon adlı dahi bir matematikçi, geleceği tahmin edebileceğini fark eder.
Tabii ki sadece matematiğin yardımıyla değil, yeni bilimde tarih, psikoloji ve sosyolojiye de yer vardı. Bu alanların birleşimi matematiksel formüllerle desteklenmiş ve Seldon bu bilime “psikotarih” adını vermişti.
Ve psikotarihin tahminleri Galaktik İmparatorluğu’na iyi şeyler vadetmiyordu.
Binlerce değişkeni bir araya getiren Seldon dünyadaki karanlık zamanların yaklaştığını fark eder. Görünüşe göre sarsılmaz ve devasa boyutlu galaksi imparatorluğu tam olarak bir çöküşün eşiğindedir. Bürokrasi, kaynak krizi, teknolojik durgunluk, birikmiş sosyal çelişkiler ve daha fazlası büyük çaplı bir iç savaşla sonuçlanmak üzeredir. On yıllar boyunca süren sosyal felaketler galaksiyi sonsuz karanlığa sürükleyecektir.
Keşfinin şoku karşısında şaşıran Seldon büyük düşüşün sonuçlarını hesaplamaya başlıyor ve bir trajedinin kaçınılmaz olduğunu fark ediyor. Sonrasında Hari Seldon’un aklına bir fikir gelir.
Gelecek nesiller için muazzam bir bilgi arşivi oluşturabilecek ve medeniyetin ışığını karanlık yüzyıllar boyunca taşıyabilecek, yalıtılmış bir topluluk oluşturmak istediğini belirtiyor. Galaksinin en ucunda Seldon adı “Foundation” (Vakıf) olan kapalı bilim adamı topluluğu kurar. Ölümünün eşiğine geldiğinde galaksinin en değerli bilgisini korumak için onları uzun bir yolculuğa çıkarır.
Ölümünden sadece elli yıl sonra programlanan kayıtlar Vakıf’ın tamamen farklı ve çok daha global bir hedefi olduğunu söyleyecektir. Ve bu Vakıf sakinlerinin Seldon Planı’nı yanlış anladıkları ne ilk ne de son zaman olmayacak.
Üçlemenin sonraki konusu beş yüzyıl boyunca en gerçekçi galaktik kıyamet resmini göstererek hızla akar. Teknoloji bozulması, ticaret krizleri, barbarlığın ortaya çıkışı ve medeniyeti kaçınılmaz ve gerçekçi bir şekilde yok eden acımasız bir hastalık gibi kitaplarda dinin ortaya çıkışı gerçekleşir.
Eserde tarihe geçen bazı cesur erkekler ve kadınlar, kahramanlar yerlerini alıyorlar. Her biri başka bir krizle karşı karşıya kalıyor. Herkesin doğru zamanda doğru kararı vermek ve Vakıf’ı Seldon Planına daha da yaklaştırması gerekir.
Ve her biri kendisine şunu soracak: o bir kahraman mıydı yoksa matematiksel olarak öngörülen bir kaderin elinde kolayca değiştirilen bir piyon mu?
Sanki “Vakıf” okuyucuyu eğlendirmek değil her şeyden önce onunla karmaşık ve zor konuları konuşmak istiyor. Yaptıklarımız tarih için ne anlama geliyor? Hangi torunlarımız bizi hatırlayacak? Aynı hataları tekrar tekrar yapmaya mahkum muyuz? Sonuçta biz kimiz, tarihin tüketilebilir yakıtı mı veya kaderini kendi belirleyen bağımsız oyuncular mıyız?
Foundation Dizisi Oyuncuları
Dizinin ana karakteri matematikçi Hari Seldon’u Jared Harris canlandırıyor. Kendisi bir süre önce Çernobil dizisinde Valery Legasov karakterini canlandırmıştı.
Lee Pace dizide yer alan bir diğer oyuncu olup galaksi imparatoru Brother Day karakteri ile ekran karşısında olacak.
Senaryo uyarlamasını Kara şövalye’den tanıdığımız David S. Goyer ve Dünyalar Savaşı’nın senaristi Josh Friedman üstleniyorlar. Apple TV + yayın platformu 1 Kasım’da açılacak. Dizinin gösterim tarihi henüz açıklanmadı. İlk sezonun 10 bölüm içereceği bilinmektedir.
