Önceki yazılarımızda 2020’nin merakla beklenen Marvel filmlerinden biri olan Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings filminden kısaca bahsetmiş ve filmin başlıca kötü karakterinin Mandarin olduğunu belirtmiştik. Bugünkü yazımızda bu gizemli karakter hakkında detaylara yer vermek istiyoruz.
Mandarin Kimdir?
Mandarin 1920’li yıllarda Çin’in bir eyaletinde doğdu. Annesi soylu bir İngiliz kadındı, babası ise ülkenin en zengin insanlarından biriydi ve muhtemelen Cengiz Han’ın soyundan geliyordu. Her ikisi de oğullarının doğumunda öldü, bu yüzden Mandarin Batı medeniyetine sert bir şekilde karşı çıkan teyzesi tarafından büyütüldü. Mandarin’e ailesinden miras kalan servetin tamamı bilim ve dövüş sanatları eğitimine harcanmıştı ve büyüdüğünde elde avuçta bir şey kalmamıştı. Aile mülkünün vergisini ödeyemeyen Mandarin ve teyzesi kısa bir süre içinde kendilerini sokakta bulmuşlardı. Teyzesi neredeyse bu olayın hemen sonrasında hemen öldü, ama Mandarin onun tarafından çok katı bir şekilde yetiştirildiği için bu olaya pek üzülmedi.
Hayata ve bütün dünyaya kızan Mandarin Çin’i dolaşmaya başladı. Ayakları onu tesadüfen bir süredir kimsenin ziyaret etmediği Ruhlar Vadisi‘ne (Valley of Spirits) götürdü. Burada Mandarin vatanı Maklu-4 gezegeni olan sürüngen benzeri ırk Makluan‘ın (Kakaranatharian olarak da bilinir) uzay gemisinin enkazını buldu. Uzay gemisi tarih öncesi zamanlarda yani insanlığın ortaya çıkmasından çok önce düşmüştü. Mandarin geminin içinde enerji kaynağı olarak görev yapan on adet güç halkası buldu. Mandarin hayatta kaldıklarını ve hatta insanların arasında yaşadıklarını bile bilmediği Makluan’ların teknolojilerini Ruhlar Vadisi’nin terk edilmiş kalesinde öğrenmeye başladı.
Makluan teknolojisinde uzmanlaşan Mandarin, Çin topraklarının bir bölümünü ele geçirdi, üzerilerinde birkaç kale inşa etti ve Po, Yu ve Li Fong adlı sadık bir kaç topluluk kurdu. Gelecekte önce tüm Çin’i sonra dünyayı kendine boyun eğdirmeyi planlıyordu.
Daha sonra Mandarin’in Temugin adlı bir oğlu doğdu. Mandarin onu dünyanın geri kalanından uzak tutarak bir Tibet manastırına yerleştirdi. Ayrıca kendine iki kız öğrenci aldı. İlki Mei Ling ile nişanlandı ve yetişkin yaşa geldikten sonra karısı yaptı. Madam Macabre olarak bilinen diğer öğrencisi ise bir suçluya dönüştü. Ayrıca Mandarin uyuyan yanardağın içinde dünya dışı kökenli bir Ultimo robotu buldu. Mandarin bu robotu bildiği tüm bilimsel ve hatta sihir yöntemlerini kullanarak yıllarca canlandırmaya çalıştı.
Iron Man ile Düşmanlığı
Mandarin onun için Çinli fizikçi Ho Yinsen ve Amerikalı mucit Tony Stark‘ı kitlesel imha silahları yapmaları için kaçıran Wong-Chu adlı bir devrimci ile işbirliği yaptı. Ancak işler planlandığı gibi gitmedi: Ho Yinsen Stark’ın ilk Iron Man (Demir Adam) zırhıyla Wong Chu’nun elinden kaçması için hayatını feda etti. Mandarin Stark’ın kaçışını önleme fırsatına sahipti, ancak olacakları merak ederek kaçmasına izin verdi. Tabii sonraları Iron Man’in en büyük düşmanı olacağını bilmiyordu.
Mandarin ve Iron Man birkaç ay sonra ilk kez karşılaştı. Tony Stark (Irın Man) yaptığı Amerikan füzelerinin ve keşif uçağının çalınma olayını araştırmak için tekrar Çin’e gitti. Makluan yüzüklerini ve dövüş yeteneklerini kullanan Mandarin neredeyse Iron Man’ı yendi, ancak Iron Man yine de onu kandırıp saklanmayı başardı. Bunun üzerine Mandarin Tibet’teki oğlunun yanına gitti ve ona Stark’ı öldürme görevini verdi. Temugin bunu reddetti, ancak Mandarin yüzüklerinden birinin önerme özelliğini kullanarak onu görevi yerine getirmeye zorladı. Temugin Stark Industries’de temizlik işçisi olarak işe girdi ve emri yerine getirmeye çalıştı.
Başarısız olan Temugin babasının yanına dönerek artık oyunda bir piyon olmak istemediğini söyledi. Mandarin oğlunun hafızasını bir yüzükle sildi ve onu manastıra geri gönderdi. Kısa süre sonra Iron Man ve Mandarin tekrar karşı karşıya geldiler. Mandarin Stark tarafından inşa edilen Amerikan roketlerini ve keşif uçağını çaldı ve Scarecrow’dan aldığı kodlar sayesinde gözlemlenen uyduyu kontrol altına aldı. Halkın buluşlarına olan güvenini yeniden kazandırmak için yola çıkan Tony, Iron Man zırhını giydi ve hırsızlığı araştırmak için Çin’e uçtu. Mandarin’in Pekin’i kendi silahlarıyla yok etmesini engellediyse de düşmanı ele geçiremedi. Ayrıca Çin’in deneysel füzesini etkisiz hale getirerek Üçüncü Dünya Savaşı’nın çıkmasını engelledi. Böylece Iron Man uzun yıllar boyunca Mandarin’in başlıca düşmanı oldu.
Mandarin tüm dünyaya Tony Stark’ın Iron Man olduğunu kanıtlamak için elinden geleni yaptı. Hatta Hulk’ın kopyası olan bir robot yarattı ve bu robotun sayesinde Iron Man’in onu kurtarmaya çalışıp çalışmayacağını öğrenmek için Tony Stark’ın çalışma partnerinin kızı Janice Cord’u kaçırdı. Iron Man robotu yok etti, sonra onu yakaladılar ve maskesini çıkardılar. Mandarin maskenin altında saklananın Tony olmadığını ve bilgisayar monitöründen Stark’ın canlı bir konuşma yaptığını gördüğünde öfkeden kendini kaybetti, ekipmanını kırdı. Bu karışıklıkta esir kaçtı ancak Mandarin onu yakalayıp öldürmeyi başardı. Sonrasında gerçek Tony Stark Iron Man’in zırhında ortaya çıktı ve savaş başladı. Savaş sırasında Mandarin uçakla kaçmaya çalıştı, ancak bu girişimi başarısız oldu. Iron Man kötü adamı yetkililere teslim etti.
Mandarin daha sonra Reed Richards ve Susan Storm’un düğününü engellemek için Doctor Doom tarafından toplanan bir süper kötüler ekibine katıldı. Ayrıca Sword-Bearer‘ı işe aldı ve kılıcını ileri teknoloji özellikleriyle donattı. Mandarin’in planlarına göre Sword-Bearer Yenilmezler’in arasına bir casus olarak sızacaktı, ancak o takımı yok etme konusunda fikrini değiştirdi ve ustasına ihanet etti.
Mandarin Gobi çölü’nde bir üs inşa etti ve dikkatlerini Hulk’a yöneltti, kendisini ele geçirip kaba kuvvet yönünden kullanmak istiyordu. İki kez Hulk’u kontrol etmeye çalıştı, Amerikalı suçlu olan Sandman ile bile işbirliği yaptı ama tüm bu girişimleri başarısızlıkla sonuçlandı. Sonuç olarak Hulk çöldeki üssü yok etti.
Çin’e geri dönen Mandarin yüzüklerinin gücünü arttırmanın yollarını aramaya başladı ve Makluan’ın temsilcilerinden birinini eğittiği Çinli büyücüler tarafından yaratılan Eye of Yin tılsımını öğrendi. Mandarin Tibet dağlarında yaşaya Inhumans kraliyet ailesini kendisine vergi vermeye zorladı. Kötü adam Eye of Yin’i tamamen etkinleştirmeden önce, Inhumans kralı olan Black Bolt onu yendi on yüzüğün hepsini aldı ve sakladı. Kayıp yüzükleri bulamayan Mandarin Makluan’ın uzay gemisinin kalıntılarına, “Ruhlar Vadisi” ne gitti. Orada yüzükler hakkında bilgi içeren bir çember keşfetti ve onları geri getirmeyi başardı.
Demir Adam’ın bir diğer düşmanı olan Unicorn ilerleyen bir hastalığın tedavisinde Mandarin’den yardım istedi. Birlikte ortak düşmanlarına saldırdıkları Amerika’ya gittiler, ancak savaşın ortasında Mandarin Makluan çemberini dikkatsizce kullanıldığından dolayı aklını Unicorn’un bedenine aktardığını fark etti. Ölümden kurtulmak için yeni bir bedenle savaş alanından kaçmak zorunda kaldı.
Çin’deki kalesine geri dönen Mandarin sığınağının bir başka gizli doğu lideri olan Sarı Pençe (Yellow Claw) tarafından ele geçirildiğini gördü. Mandarin vücudunu tekrar kazanmak için sualtı üssüne gitmek zorunda kaldı. Japon mutant Sunfire’ı yakalayarak vücudunu geri almayı başardı. Iron Man ile savaştığı sırada sığınağı yok edildi, ardından kaleyi geri alıp restore etmek umuduyla Sarı Pençe’ye saldırdı. Ancak Ultimo’nun yardımı ile bile bunu başaramadı. Mandarin Sarı Pençe ile savaş sırasında ağır bir şekilde yaralandı ve düşmanı onun öldüğüne karar verdi. Mandarin bilinçsiz bir şekilde yerde yatarken Sarı Pençe’nin Lock Do adında adamı yüzükleri parmağından çıkardı. Fakat Mandarin bilincini yüzüklere aktarabildi, sonra Lock Do’nun vücudunu ele geçirdi.
Iron Man ile bir başka çatışmada Mandarin, bir ışınlanma cihazı kullanarak onu yakalamaya çalıştı, ama zırh giymiş başka bir adamı yakalayabildi. Bu sefer daha sonra Stark’ın arkadaşı olacak olan Michael O’Brien‘i yakalamıştı. Demir Adam esiri kurtarmaya gitti ve bir kez daha Mandarin’i yendi. Belki de yüzüklerin etkisiyle Tony Stark Mandarin’i yakalamadı, dünyanın güvenliğini tehdit etmesine rağmen onun serbest kalmasına izin verdi.
Mandarin’in sonraki planlarından biri Afrika’nın Wakanda ülkesinde Vibranium üretmek ve metalleri moleküler seviyede yok edebilen izotopik bir forma dönüştürmekti. Bunu yapmasını Kara Panter (Black Panther) ve Demir Adam bunu engelledi. Mandarin daha Çin’in tüm pirinç mahsulünü yok etmek niyetindeydi, ancak Stark’ın yerine geçici olarak bakan James Rhodes onu durdurdu.
Sonrasında yüzüklerle ilgili deney yapan Mandarin komaya girdi. Fiziksel olarak iyileşmeyi başardıysa da hafıza kaybı yüzünden acı çekti. Bu aslında MaKuan’ın uzay gemisinin kılık değiştirmiş kaptanı yaşlı Chen Hsu’in Mandarin’in aklına bağlı olan yüzüklerinden birini değiştirmesi nedeniyle oldu. Tek bir yüzüğün yokluğu Mandarin’in hafızasının tamamen düzelmesini engelledi. O zaman Mandarin kendi Zhang Tong demeye başladı ve Hong Kong’da bir suç otoritesine dönüştü. Tong olarak Hong Kong’da hükümet yetkilileri ve endüstri liderlerini tehdit ediyordu. Tüm kirli işlerini yaptırdığı Hand (El) adlı bir grup toplamştı. Hand üyelerinin Mandarin’in yüzüklerinden birini alıp görevleri yerine getirmek için kullanmasına izin verilirdi. Eğer bir Hand üyesi yakalanırsa intihar etmesi gerekirdi. Üye öldürülür veya dövülürse yüzük sahibine geri gönderilirdi.
Iron Man, yani Tony Stark’la ilgili konularda hafızasını kaybetmiş olan Mandarin bir keresinde ikisinin aynı kişi bilmeden Tony ile bir ittifak kurmaya çalıştı. Kısa bir süre sonra Loki‘nin kurduğu Acts of Vengeance adlı süper kötüler grubuna katıldı. Loki bu grubu kardeşi Thor da dahil olmak üzere Yenilmezler (Avengers) ekibini yok etmek için kurmuştu. Hand üyelerinden biri olan Matsuo da gruba katıldı. Grup kötü adamlar arasındaki anlaşmazlıklar nedeniyle başarısız oldu. Ayrıca Yenilmezler ve X-Men ekipleri, Nick Fury, Örümcek Adam (Spider-Man) gibi birçok kahraman da grubu engelledi.
Bir keresinde X-Men’in üyesi Psylocke Asya kıyılarından birinde Hand grubu katillerinden biriyle karşılaştı. Akılları bir şekilde birleşti. Psylocke daha sonra Mandarin’e getirildi. Wolverine ve Jubilee Psylocke’u bulup kurtarmayı başardılar, Mandarin yenildi ve Hand’den kovuldu.
Mandarin hala hafızasını yeniden kazanmasına yardımcı olacak yüzüğü arıyordu. Sonunda Chen Hsu’yi buldu ve yüzüğü geri aldı, daha sonra dev ejderha Fin Fang Foom‘un yardımıyla Çin’in üçte birini ele geçirdi. Demir Adam ve Savaş Makinesi (War Machine) araya girdi, ancak bu sırada Mandarin dünyayı kendi başlarına yönetmek istediklerini öğrendiğinde Chen Hsu ve Fin Fang Fum’a sırtını döndü. Demir Adam’ın zırhının enerjisini yüzükler aracılığıyla yönlendiren Mandarin Makuan’ı yok etti, ancak ellerini tamamen yaktı. Sonunda kendine eller yaparak tüm yüzükleri geri aldı.
Hayat Hikayem (Invincible Iron Man Annual #1)
Jun Shan filmlerinden etkilenen Mandarin hayatının gerçek hikayesini anlatan kendi filmini yapmaya karar verdi. Eşiyle birlikte kaçırılan yönetmen çekime başlamak zorunda kaldı. Bu hikaye boyunca Mandarin kendi biyografisini hatta bazen kendileriyle çelişen çok tartışmalı gerçekleri anlattı. Mesela, ilk başta kötü adam Çin devriminin bir kahramanı olduğunu söyledi ve sonrasında aksine komünistlerin gelişiyle ülkeyi terk ettiğini açıkladı. Mandarin’e göre Tony Stark aslında bir uyuşturucu satıcısı. Demir Adam ile olan bir sahnede kostümüne dişlilerin takılmasını bile emretti. Mandarin ayrıca düşmanını öldürdüğü bir sahne bile çekti. Ayrıca Mandarin’in yaşamından birçok olay farklı yorumla anlatıldı. Örneğin, annesi bir uyuşturucu bağımlısıydı ve gerçek babası bilinmiyordu. Annesi aşırı dozdan ölmüştü gibi. Bunların ne kadar doğru olduğunu kesin olarak söylemek imkansız, ancak Mandarin’in anlattığı hikayenin de tamamen yanlış olduğu iddia edilemez.
Filmin son versiyonunda Jun Shan Mandarin’in hikayesini hala inandığı gibi ortaya koydu; kan, vahşet, masum insanların öldürülmesi filmde yerini almıştı. Tabii ki kötü adam yönetmeni öldürdü, ancak sonra filmlerini gerçekten sevdiğini belirtti.
Mandarin’in Güçleri ve Yetenekleri
Yakın dövüş uzmanı: Mandarin’in yeteneği Iron Man ile yakın dövüşee eşit şartlarda katılmak için yeterli.
Taktik uzmanı: Stratejik anlamda gelişmiş ve doğal liderlik özelliklerine sahip.
Bilim uzmanı: Mandarin dünyadaki en büyük teknisyenlerden biri.
Makluan’ın On Yüzüğü: (Ve bu Yüzüklerin Özellikleri)
1- Dönüşüm (Matter-Rearranger/Remaker) (sağ elin baş parmağı) – yüzük herhangi bir maddenin atomik ve moleküler yapısını kontrol etmesini sağlar. Ancak bir yüzük kuvvet ve enerji alanlarının etkisi altındaki nesneleri etkileyemez.
- Toksik gaz – ortam havasının toksik gaza dönüşümüdür.
- Güçlendirilmiş gaz – rakiplerin etrafındaki havanın güçlendirilmesi, beton bloklara benzer şekilde onları hava ile “paketlemesi”. Görünüş ya da giyside değişiklik.
2- Darbe (Impact Beam/Influence) (sağ elin işaret parmağı) – yüzük şok dalgasının farklı gücünde ışınlar oluşturmanıza izin verir.
- Kuvvet patlaması – elektron veya nötron ışını.
- Ses ışını – yüksek yoğunluklu ses dalgaları.
3- Dönme (Vortex Beam / Spin) (sağ elin orta parmağı) – yüzük havada hareket edilmesine, herhangi bir nesneyi uzak bir mesafeye transfer etmeye yardımcı olur veya düşmanlara saldırılmasını sağlayan güçlü bir girdap oluşturur.
4- Fantom (Disintegration Beam/Spectral) (sağ elin siğer parmağı) – bu yüzük nesnelerin parçalanması sonucu atomlar veya moleküller arasındaki bağı tahrip edebilen enerji ışınlarını yansıtır. Her kullanımdan sonra yüzük yirmi dakika içinde şarj edilir.
5- Karanlık / Siyah Işık (Black Light / Nightbringer) (sağ elin küçük parmağı) – yüzük aşılmaz bir karanlık bölgesi oluşturur.
6- Beyaz Işık (White Light/ Daimonic) (sol elin baş parmağı) – yüzük çeşitli elektromanyetik enerji formları üretir.
- Işık patlaması – düşmanı yüksek yoğunluklu ışıkla kör eder.
- Yer çekimi alanı.
- Manyetik havaya yükselme – nesnelerin havaya kaldırılması ve manipülasyonu için elektromanyetik alanların oluşturulması.
- Yansıtılan görüntüler – holografik illüzyonlar.
7- Alev (Flame-Blast/Incandescence) (sol elin işaret parmağı) – yüzük alev oluşturur veya yanıcı malzemeleri tutuşturur.
8- Yalan (Mento-Intensifier/The Liar) (sol elin orta parmağı) – yüzük kullanıcının diğer insanların düşüncelerini ve hareketlerini manipüle etmesine izin verir.
- Zihinsel yanılsamalar – İnsan aklındaki yanılsamaların yaratılması, tüm duyuları etkiler.
- Zihinsel felç – yüzüğün taşıyıcısı bir kişiyi zihinsel olarak felç edebilir.
9- Yıldırım (Electro-Blast/Lightning) (sol elin parmağı) – yüzük elektrik enerjisi ışınları oluşturur.
10-Buz (Ice Blast / Zero) (sol elin küçük parmağı) – yüzük düşmanı veya herhangi bir nesneyi dondurmak için kullanılabilen soğuk yayar.
Mandarin’e göre, yüzükleri aslında yabancı savaşçıların ruhlarını depolayan uzaylı eserleridir ve insan mücevherlerine benzerlikleri tesadüfidir. Mandarin’in ölümünden sonra, on yüzüğün tamamı S.H.I.E.L.D.’in kasasına konuldu. Dokuz yüzük bir süre sonra kasayı terk etti. Eski Mandarin yüzükleri kendi taşıyıcılarını seçti.
Karakter Hakkında
- Gerçek İsmi: Khan (Öyle olduğu tahmin ediliyor)
- Takma Adları: Gene Khan, Zhang Tong, Tem Borjigin, Chu.
- Bilinen Adı: Mandarin
- Evren: Dünya-616 (Yaygın)
- Yakınları: Karısı: Mei Ling Oğlu: Temugin, Kızı: Sasha Hammer
- Grupları: Hand, The Light Brigade, Prometeus Corporation
- Dostları: Crimson Cowl, Sasha Hammer, Howard Anthony Stark II, Warfist, Turmoil, Living Laser, Swordsman (DuQuesne), Radioactive Man, Ultimo, Executioner, Sandman, Enchantress, Unicorn, Doctor Doom, Li Fong, Matsuo Tsurayaba, Temugin, Q’Wake, Black Lama, Dragon Man, Butterfly, Deluge, Old Woman, Ancestor, Lich, Foundry, Sickle, Spymaster, The Marquis of Death, Mandarinestro, Paragon, Ezekiel Stane
- Düşmanları: Iron Man, Psylocke, Steel Guardian, Yellow Claw, War Machine, Hulk, Jubilee, Maya Hansen, Sal Kennedy, Dauntless, Patsy Walker, Black Widow, Thor, Wolverine, Sunfire, Chen Hsu, Fin Fang Foom, Paragon, Powersurge, Julia Carpenter, Brass, Xantia, Ho Lee, Century.
- Doğum yeri: Çin (şehir bilinmiyor)
- Doğum tarihi: 1920’li yıllar
- İlk ortaya çıştığı çizgi roman: Tales of Suspense #50
- Yaratıcıları: Yazar Stan Lee, ressam Don Heck
Filmlerde Mandarin
Tam uzunlukta animasyon filmi “The Invincible Iron Man” (Dünya-199673) ‘da Mandarin karanlık güçlerden güç ve ölümsüzlük alan antik Çin imparatoru olarak yer aldı.
“Demir Adam 3” (Dünya-199999) filminde Amerikan karşıtı bir terörist kendisine Mandarin diyor. Iron Man onun kukla bir oyuncu olduğunu fark etti ve gerçek kötünün Aldrich Killian olduğu anlaşışılıyor.
Mandarin, “The Marvel Super Heroes” dizisindeki kötü adamlardan biridir (Dünya-600026).
“Iron Man” (Dünya-534834) adlı animasyon filminde Arnold Brock adlı bir arkeolog kendisine güç veren ve tenini yeşil yapan on sihirli taş bulur. Taşların gerçek sahibi olan Fin Fang Foom Mandarin’i bulur ve sonra da bir ittifak yaparlar.
“Demir Adam: Zırhlı Maceraları” (Iron Man: Armored Adventures) (Dünya-904913) adlı çizgi filminde oğlu Temugin, babası hapisteyken kendisine Mandarin diyor.
Mandarin “Marvel Ultimate Alliance”, “Marvel vs. Capcom 3”, “LEGO Marvel Superheroes”, “Marvel: Avengers Alliance”, “Captain America and the Avengers” gibi video oyunlarında yer almaktadır.
“Shang-Chi ve On Yüzük Efsanesi” (Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings) filminde Mandarin ana kötü karakter olarak ortaya çıkıyor.
Mandarin gücü ve kaynakları nedeniyle sayısız takipçisi olan biridir ve Demir Adam’ın en tehlikeli düşmanlarından biridir. Mandarin’de ilk dikkat çeken şey çok açgözlü ve acımasız olduğudur. Görevle başa çıkmayan birini parçalamaya hazırdır. Ancak bir despotun arkasına saklanan bu sadist maskesinin altında, çocukluk çağı travmasının kurbanı bir adam var. Mandarin demir kahramandan nefret ediyor. Ezeli düşmanı hakkında herhangi bir söz duymak bile Mandarin’i çıldırtıyor. Mandarin’in asıl amacı her zaman söylediği gibi, sadece dünyanın ona boyun eğmesi değil, aynı zamanda cesaret ve onur gibi nitelikleriyle ilişkilendirilen kahraman Demir Adam’ın yıkılmasıdır.
Shang-Chi ve On Yüzük Efsanesi filminde Mandarin karakterini Çinli oyuncu Tony Chiu-Wai Leung canlandırıyor. Asya’nın en başarılı oyuncularından biri olarak görülmektedir.
